door Klaas Driebergen

Mijn stukje over ‘Heer Bommel op de wc’ (van twee weken geleden) riep bovengemiddeld veel reacties op. Kennelijk sprak het onderwerp wel aan. Het aantal lezers dat zich afmeldde van Bommeldingen viel me mee, dat waren er maar twee.

Een erg leuke aanvulling kwam van Valentijn van Koningsbruggen. Die stuurde mij een foto van een ingekleurde kleurplaat, die jarenlang bij hem op het toilet heeft gehangen.

Toevallig kwam ik dezelfde kleurplaat een paar dagen geleden óók nog eens tegen in het Bommel en Tom Poes Museum in Assen, waar hij hangt naast de doorgang naar de toiletten. Maar dan oningekleurd.

Weet iemand meer over de herkomst van deze tekening? Hij komt me vaag bekend voor.

De tekening lijkt me niet van Toonder zelf, daarvoor is hij te gestileerd getekend. Maar toch is het ook geen slechte tekening. Hij kan goed door iemand van de Toonder Studio’s gemaakt zijn. De wc-pot is in verhouding wel wat aan de kleine kant…

Overigens vind ik het verder helemaal prima dat toiletbezoek niet zo’n rol speelt in de Bommelverhalen. En ook dat heer Bommel en Tom Poes zijn zoals ze zijn, zonder geslachtelijke kenmerken.

De volgende foto kreeg ik eens van fotografe Marian van de Veen-van Rijk. Zij heeft hem gemaakt tijdens een Koninginnedag-vrijmarkt in Amsterdam, vermoedelijk ergens in de jaren tachtig.

Ergens heeft het humor, dit volksvermaak. Maar toch vind ik dit als Bommelfan ook een beetje ordinair. Een Heer van Stand onwaardig.

Dat de wereld van Rommeldam gespeend is van expliciete verwijzingen naar seks, heeft waarschijnlijk deels te maken met het feit dat de Tom Poes-strip van oorsprong voor kinderen bedoeld was. Maar hoewel hij geëvolueerd is naar een strip voor volwassenen, blijft het iets dat in deze wereld gewoon niet thuishoort – op zijn hoogst wordt er gezinspeeld op liefde en seksualiteit, zoals in ‘De trullenhoedster’.

Als liefhebber vind ik het fijn dat de wereld van Rommeldam (ondanks de 'volwassen' thematiek) op een bepaalde manier nog een ‘onschuldige’ wereld is, vergelijkbaar met de kindertijd, waarin je even kunt ‘vluchten’. Het is ergens ook prettig dat het een wereld is waarin alles altijd goed afloopt, al weet ik dat ook dat niet realistisch is.

En omdat die wereld zo in elkaar zit, en heer Bommel en Tom Poes geen duidelijke geslachtelijke kenmerken hebben, heeft zo’n enkele subtiele verwijzing naar toiletbezoek vooral iets komisch.