En nog meer? Mijn oude bezwaren uit het verleden blijven nog steeds overeind. De schijf van vijf bevat wel erg veel koolhydraten. In een land waar veel mensen nauwelijks bewegen, kunnen zetmeelrijke producten ervoor zorgen dat er gemakkelijk overgewicht ontstaat. Het is dan ook niet gek dat meer dan 50% van Nederland te dik is. Ook is het Voedingscentrum nog steeds bang voor verzadigd vet, terwijl steeds meer onderzoekers hieraan twijfelen (6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13). Het is eigenlijk belachelijk dat het Voedingscentrum niets doet tegen voedingsmisstanden en dat we een stichting zoals Foodwatch nodig hebben om de consument te beschermen tegen de voedingsindustrie. Blauwe-bessensap dat bijna volledig uit witte-druivensap bestaat, of maisbrood dat geel geverfd is met kleurstof omdat er nauwelijks mais in zit, zijn voorbeelden van misstanden die Foodwatch aanpakt (14, 15).
Margarine De richtlijnen van het Voedingscentrum zijn doordrenkt met een hang naar margarine (16). Margarine is een sterk geraffineerd product, dat zeer veel calorieën bevat en bijzonder weinig micronutriënten. De basis van margarine vormt steevast zonnebloemolie. Onlangs was in de uitzending van De keuringsdienst van Waarde te zien dat er bij de productie van zonnebloemolie giftige chemicaliën komen kijken (17). Nader onderzoek leert dat deze stoffen bijna altijd als residu in zonnebloemolie aanwezig zijn (18).
Conservatief De schijf van vijf is erg conservatief. Het Voedingscentrum voert actief campagne om superfoods uit het dieet van de Nederlander te weren (19). Dat terwijl de meeste superfoods onbewerkte groenten, fruit en noten zijn.
Wageningen Een ander zorgwekkend punt is dat vrijwel alle experts van het Voedingscentrum, inclusief de directrice van het Voedingscentrum, hun studie hebben gedaan aan de universiteit van Wageningen (20). Deze universiteit staat bekend om de banden met de industrie (21, 22, 23). Sterker nog, Unilever zal binnenkort zelfs gaan inwonen op de campus van deze universiteit (24). De directrice van het Voedingscentrum komt (net als de vorige directrice) bij Unilever vandaan. Dit komt allerminst objectief over.
Schijf van vijf niet alleen maar slecht Hoewel ik denk dat de schijf van vijf beter kan, denk ik dat veel Nederlanders gezonder zouden eten wanneer ze de schijf van vijf zouden volgen. Er staan ook veel goede adviezen in, zoals het advies om minimaal 250 gram groente per dag te eten. Ze adviseren om iets minder vlees te eten en meer plantaardig. Light-frisdrank en frisdrank met suiker worden ook ontraden. Verder adviseren ze om regelmatig een eitje en een portie haver toe te voegen aan je dieet. Allemaal adviezen waar ik niks op tegen heb.
De zuiderburen Over de voedingsdriehoek van de Belgen ben ik erg te spreken. Zij adviseren om zo weinig mogelijk geraffineerd voedsel te eten en juist te kiezen voor onbewerkt, waarbij groente en fruit de basis vormt. Brood en margarine staan hier niet op de voorgrond.
Niet alleen rozengeur en maneschijn Hoewel er veel goede dingen te zeggen zijn over de voedingsrichtlijnen in Canada, zijn er ook standpunten waar ik minder over te spreken ben. De angst voor verzadigd vet zit er daar ook goed in. Overal wordt geadviseerd om met een grote boog om verzadigd vet heen te lopen. Zo wordt er wel kefir geadviseerd, mits dit maar de halfvolle variant betreft. Dat vind ik dan wel weer jammer. Zeker omdat modern onderzoek keer op keer aantoont dat volle zuivel juist gunstig kan zijn ten opzichte van de magere variant (25, 26, 27).
Verschillen Het is eigenlijk vreemd dat er in elk land andere voedingsadviezen gelden. Zijn we dan allemaal lichamelijk zo verschillend? Waarschijnlijk niet. In elk land lopen er experts rond, die kennelijk toch van mening verschillen ten opzichte van de experts in andere landen. Dit gegeven toont aan dat er ook onder experts grote verschillen in visie bestaan. Je kunt daarom het beste zelf op onderzoek gaan en je eigen waarheid vormen. De adviezen van vandaag zijn mogelijk morgen alweer achterhaald.
Verschuiving Tien jaar geleden lag het accent bij voedingsadvies vooral op de nutriënten. Wetenschappers en beleidsmakers zijn toen langzaam gaan inzien dat voedsel beoordelen op enkele aanwezige micronutriënten te kort door de bocht was. Een voedingsmiddel is meer dan een paar stofjes bij elkaar. Inmiddels is er weer een verschuiving gaande: die van de voedselcombinaties. We eten geen losse voedingsmiddelen, maar een hele maaltijd. Wie eet er een bord rijst? Bijna niemand… Rijst gaat vrijwel altijd vergezeld van groente en eiwit. Bij combinaties gelden er weer totaal andere wetten. De komende jaren zullen we gaan ontdekken wat voor geheimen de combinatieleer ons brengt.
|