Zmiany w genach – jakie są konsekwencje?
Typów tych różnic jest bardzo wiele, ale znaczną większość stanowią tzw. polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (SNP).
W dużym uproszczeniu, DNA to określonej długości łańcuch koralików, a pojedynczy nukleotyd to jeden koralik. W zasadzie połówka koralika, ale na potrzeby tego wpisu przyjmijmy uogólnienie.
Kiedy podmienimy koralik na taki o innym kolorze, to białka kodowane przez to DNA mogą zmienić swoje działanie lub aktywność.
Te zmiany w konsekwencji mają też wpływ na zmniejszenie lub zwiększenie ryzyka niektórych chorób, na przykład cukrzycy, PCOS, i wielu wielu innych. Wpływają też na wykorzystanie energii, apetyt itd.
Jak żywienie może wpływać na geny?
Mamy kilka dziedzin, które badają związek genów z żywieniem, są to między innymi;
- nutrigenetyka – bada jak geny warunkują reakcję na konkretną żywność
- nutrigenomika – bada jak żywienie wpływa na geny i to co ostatecznie jest efektem
My zajmiemy się dziś nutrigenetyką.
Wracając do polimorfizmów, efektem ich działania jest na przykład to że;
- jedna osoba szczególnie dobrze będzie reagować na tłuszcze jednonienasycone (np. z oliwy), co będzie u niej znacznie poprawiać isnulinowrażliwość
- podczas gdy druga osoba, jeżeli będzie spożywać za mało tłuszczów omega-3, znacznie szybciej rozwinie zespół metaboliczny (nadciśnienie, cukrzyca, otyłość)
- a jeszcze inna osoba przy zwiększonym spożyciu kawy będzie mieć większą utratę wapnia i szybciej rozwinie osteoporozę
Składniki pożywienia – jak wpływają na zdrowie poprzez geny?
Inne ciekawe powiązania genów z dietą to na przykład:
- zmiany w genie SLC30A8 u niektórych osób powodują, że zwiększone spożycie cynku pomaga obniżyć glukozę na czczo
- polimorfizm genu GCKR powoduje, że u niektórych większe spożycie produktów pełnoziarnistych prowadzi do lepszej insulinowrażliwości
- kobiety z mutacją genu MnSOD mają większe ryzyko raka piersi, ale wysokie spożycia antyoksydantów wraz z owocami i warzywami zmniejsza to ryzyko
- kobiety z polimorfizmem genu PEMT przy niskim spożyciu choliny mają większe ryzyko rozwinięcia stłuszczenia wątroby
|
