door Klaas Driebergen

Eén van de leuke dingen van BommelDingen vind ik de reacties die ik erop krijg. Afgelopen week bijvoorbeeld, na mijn aflevering over Toonder en Sinterklaas van vorige week. Die reacties, plus nog wat eigen naspeuringen, leverden weer wat stof op voor een extra BommelDing over het optreden van de Sint in Toonders werk. En wanneer kan ik dat beter versturen dan vandaag, op 6 december, de officiële sterfdag of naamdag van deze geliefde bisschop uit Myra?

De vorige keer gaf ik een citaat van Tom Poes, die in ‘De doffe Doffer’ dacht dat heer Bommel Sinterklaasversjes aan het schrijven was. Op 6 december 1950 is Bommel Sinterklaasliedjes aan het zingen. En wel op het omslag van de Bommelbode (de Volkskrant-editie van het Tom Poes Weekblad). Het is duidelijk dat Tom Poes dat niet kan waarderen:

Een veel vroegere Sinterklaasverwijzing in het oeuvre van Toonder komt uit een verhaalillustratie die Toonder maakte bij het verhaal ‘Sinterklaas kwam toch’ van S. Franke in Doe mee (circa 1940):

Maar dat is het dan toch wel zo’n beetje. De rol van Sinterklaas in het oeuvre van Toonder blijft vrij bescheiden.

Dat is niet zo vreemd: Toonder had zelf niet zo gek veel met Sinterklaas.

In de Volkskrant van 6 december 1949 wordt aan ‘de populairste Nederlanders’ de vraag voorgelegd hoe ze Sinterklaas vierden. Ook aan Marten Toonder:

Hij vertelt dus onder andere dat hij elk jaar allerlei Sinterklaaspost van Tom Poes-lezers krijgt. Maar verder? ‘Och, we maken er niet zo veel drukte van. Ik heb met de twee jongens wat Sinterklaasliederen gezongen, en ze hebben wat cadeautjes gehad.’ Phiny en hij ‘zijn meer ingesteld op de Kerstdagen.’

Dit laatste werd ook bevestigd door Paul Hellmann, die als pleegzoon een groot deel van zijn jeugd in het Toondergezin doorbracht. Kerst was voor hen een hoogtepunt van het jaar, vertelde hij mij, dat uitbundig gevierd werd met veel cadeaus onder de kerstboom.

Hetzelfde blijkt trouwens ook uit een radio-interview dat de KRO met Toonder hield op 5 december 1972, toen hij al een paar jaar in Ierland woonde. Toonder beantwoordde vragen vanuit een studio in Dublin. Op de vraag wat hij voor Sinterklaas gekregen heeft, antwoordt hij: ‘Hier in Ierland is Sinterklaas een beetje in de versukkeling geraakt. We zitten hier meer met de Christmas-geschiedenis.’ Hij heeft dus geen cadeautjes gekregen.

Verbazend is dan wel wat Wiep Idzenga schrijft in de Volkskrant op 27 juli 2017. Idzenga is dan in Greystones om te kijken welke herinneringen Toonders oud-plaatsgenoten aan hem hebben. Een buurman beweert Marten Toonder eens van de heuvel in zijn tuin af te hebben zien rennen om zijn kleinkinderen te vermaken.

Ik vermoed dat de buurman ‘Santa Claus’ heeft gezegd, oftewel de kerstman.

*

In NRC Handelsblad vandaag trouwens een enthousiaste column van Michel Krielaars over Het geheim van Marten Toonder. Hij schrijft:

“Het is een prachtboek met uitvergrote tekeningen, die eens te meer laten zien dat deze striptekenaar en verhalenverteller tot de groten van de Nederlandse tekenkunst en literatuur behoort.”

En zo is het.

Het boek nog bestellen? Dat kan hier.