İADER’in İstanbul Üniversitesi Dil Kültür Kulübü işbirliği ile gerçekleştirdiği Arap Dili ve Edebiyatı Söyleşileri’nin sekizincisinde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Murat Özcan, "Çeviri Eleştirisi: Arap Romanlarının Ara Dil İngilizce Kullanılarak Yapılan Türkçe Çevirilerinde Anlam Kaybı Sorunu" başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Sunumu için Necîb Mahfûz’un Türkçeye çevrilen edebi eserlerini derleyen Özcan, bu eserleri Arapça aslından Türkçeye çevrilen; ara dil olan İngilizce kullanılarak Türkçeye çevrilen ve farklı yayınevleri tarafından her iki dilden de çevirileri yapılan eserler şeklinde kategorileştirerek dinleyicilere sundu.
Özcan sunumunda hem Arapça aslından hem de ara dil olan İngilizceden Türkçeye çevirileri yapılan beş Necîb Mahfûz romanından cümle örnekleri ile çeviri esnasında gerçekleşen anlam kayıplarına dikkat çekti. Söz konusu beş kitap ise şunlardı: Zukâku’l-Midak (زقاق الِمدَقِّ), el-Lıssu ve’l-kilâb (اللصّ والكلاب), Mîrâmâr (ميرامار), Yevm Kutile’z-zaî’m (يوم قُتل الزّعيم), el-Kâhiretu’l-cedîde (القاهرة الجديدة). Necîb Mahfûz’un romanlarının büyük çoğunluğunun İngilizceden Türkçeye kazandırıldığını ve Türk okuyucusunun Necîb Mahfûz’u bu sayede daha çok tanıdığını dile getiren Özcan, diğer yandan ara dil kullanılarak yapılan bu çevirilerde orijinal metinlerdeki birçok unsurun göz ardı edildiğini ifade etti. Özellikle Arap ve İslam kültürüne ait imgelerin ya çok farklı aktarıldığını ya da tamamen çıkarılarak hedef dile hiç aktarılmadığını örnekler üzerinden gösterdi. Ayrıca bu bağlamda Necîb Mahfûz’u Arapçadan İngilizceye aktaran çevirmenlerin Arapça bilen yabancılar olmasının da ayrı bir inceleme konusu olabileceğini söyledi. Söyleşi soru-cevap bölümünün ardından sona erdi.
|