PROJEKT BADAWCZY NR 23
Wśród ryb możemy wyróżnić między innymi ryby chrzęstnoszkieletowe – rekiny, płaszczki i kostnoszkieletowe, np. dorsz, pstrąg czy karp. U większości ryb kostnoszkieletowych znajduje się błoniasty narząd – pęcherz pławny. Przypomina jasny balon, który jest wypełniony mieszaniną gazów. Pozwala on rybom utrzymać określone położenie w wodzie oraz zmienić głębokość zanurzenia. To dzięki niemu wspomniane ryby nie opadają, gdy przestają pływać. Ryby chrzęstnoszkieletowe nie mają pęcherza pławnego – rekiny zwiększają wyporność magazynując tłuszcz w wątrobie, opadają na dno gdy przestają pływać.
Wykonaj własny model ryby z pęcherzem pławnym, aby obserwować jego działanie.
MATERIAŁY • balon; • taśma izolacyjna; • wąż silikonowy o długości 50 cm i średnicy 6-8 mm; • szklana butelka lub słoik o objętości do 300 ml; • przezroczysta miska lub pudełko plastikowe; • woda.
PRZYGOTOWANIE 1. Końcówkę rurki włóż do balonu i przymocuj za pomocą taśmy izolacyjnej (ważne, aby łączenie było szczelnie zaklejone). 2. Włóż balon do butelki – to model ryby z pęcherzem pławnym. 3. Do miski lub pudełka nalej wody (¾ objętości). 4. Włóż butelkę do wody trzymając wolny koniec węża w górze (ważne, aby się nie zamoczył).
PRZEBIEG 1. Zaobserwuj, jak zachowuje się ryba (butelka). Unosi się czy opada? 2. Nadmuchaj balon za pomocą węża. Zaobserwuj zmiany.
Gdy w balonie nie ma gazu – butelka opada. Butelka z balonem wypełnionym gazem unosi się. Dokładnie tak działa pęcherz pławny ryb. Ryby mogą regulować zawartość pęcherza, co pomaga im znaleźć się w określonym miejscu w wodzie.
|