Alleen kijken naar verzadigd vet is te kort door de bocht, want:
- Er bestaat niet zoiets als één soort verzadigd vet. Verzadigd vet is een verzamelnaam voor tientallen vetzuursoorten, die ieder weer een andere uitwerking op onze gezondheid kunnen hebben (30, 31). Ketens van vetzuren kunnen even of oneven zijn, met andere gezondheidseffecten (32). Ook de lengte van de keten maakt uit (33).
- Dezelfde vetzuren werken per voedingsmiddel anders op de gezondheid (34). We eten geen nutriënten, maar voedingsmiddelen. Een avocado bevat net zoveel verzadigd vet als 3 plakken bacon. Toch verhoogt bacon het LDL-cholesterol en de avocado niet (35, 36). Chocolade is extreem rijk aan verzadigd vet, toch wordt dit voedingsmiddel in verband gebracht met een verlaagde kans op hart- en vaatziekten (37).
- Verzadigd vet krijgen we vooral binnen via junkfood (38). Is het nu de junkfood die ons hart- en vaatziekten geeft, of het verzadigde vet? Verzadigd vet uit kaas geeft in ieder geval geen verhoogd risico op cardiovasculaire problemen (39, 40).
- De link tussen cardiovasculaire ziekten en verzadigd vet wordt door moderne wetenschappers steeds vaker betwist. Het ware probleem lijken toch geraffineerde koolhydraten te zijn (41, 42). Deze lijken in tegenstelling tot verzadigd vet verantwoordelijk te zijn voor de vorming van schadelijke kleine LDL-deeltjes (43).
- Hart- en vaatziekten lijken vooral toe te nemen door een teveel aan calorieën en niet alleen specifiek verzadigd vet (44).
- Verse moedermelk zit stampvol vet van met name het verzadigde soort (45). Baby’s die dit drinken worden kerngezond. Sterker nog: kinderen die volop borstvoeding krijgen, zijn op latere leeftijd gemiddeld intelligenter volgens meerdere studies (46, 47).
- Het mediterrane dieet beschermt volgens vele onderzoeken tegen hart- en vaatziektes (48). Toch eten de mensen in mediterrane landen meer verzadigd vet dan in Amerika en andere westerse landen.
Onvoldoende kennis
De professor geeft door al het verzadigde vet op één hoop te gooien aan, onvoldoende kennis over vetzuren te hebben. Het effect van kokosolie op de kleine-deeltjes-cholesterol (de LDL-P waarde) is nog niet bekend, dus het is te vroeg om te zeggen wat het specifieke effect is van kokosolie op ons cardiovasculaire stelsel (49). Daarbij snap ik niet waarom kokosolie wordt aangepakt, want ze kan beter waarschuwen voor toegevoegde geraffineerde suikers omdat deze pas echt ongunstig zijn voor de bloedvetten (50). Het is een schande dat een voedingswetenschapper dit zo ongenuanceerd de wereld inslingert. Ik vraag me af wat haar motieven zijn.
Amerikaanse hartstichting
Deze professor lijkt zich te baseren op een rapport van de Amerikaanse hartstichting naar kokosolie. Toen ik het originele onderzoek erbij pakte, kon ik niet terugvinden dat kokosolie net zo slecht is als roomboter (51). Sterker nog, in het rapport staat dat kokosolie het LDL-cholesterol juist veel minder laat stijgen dan roomboter. Ook staat er in het rapport te lezen dat er geen directe onderzoeken gedaan zijn naar de gevaren van kokosolie en cardiovasculaire ziekten.
Opvallend
Er zijn meer opvallende zaken over kokosolie en verzadigd vet het vermelden waard. In de vorige eeuw vonden onderzoekers in de Alpen een dorp waar de bewoners zeer veel verzadigd vet aten en toch een gezond cholesterolniveau hadden (52). Elders op de wereld leven de Tokelauanen, die 60% van hun dagelijkse calorieën uit kokosvet halen en tegelijkertijd nauwelijks hart- en vaatziekten kennen (53). Integendeel, deze mensen genieten een uitmuntende gezondheid!
Menselijk onderzoek
Kokosolie werkt heel anders dan roomboter. Roomboter verhoogt het “goede” en “slechte” cholesterol (54). Kokosolie verhoogt het “goede” HDL-cholesterol, waardoor de ratio van totale cholesterol verbetert (55, 56). Onderzoekers zeggen dan ook dat kokosolie niet zorgt voor een verstoring van de bloedvetten (57). De professor die zegt dat er geen onderzoeken zijn gedaan op mensen, waarbij kokosolie gunstig uit de bus komt, heeft haar huiswerk niet goed gedaan. Deze studies zijn er wel. Enkele maanden geleden is er een studie van zeer hoge kwaliteit verschenen, waaruit blijkt dat kokosolie een vergelijkbaar effect op de bloedvetten heeft als olijfolie (58). De cholesterolratio verbeterde enorm bij de kokosoliegroep. Ook een kleinschalig onderzoek van de BBC eerder dit jaar bracht aan het licht dat kokosolie juist het risico op hart- en vaatziekte kan laten dalen (59). Alles tezamen vind ik het erg ongenuanceerd van een professor om bij kokosolie te spreken van vergif. Dat zegt in mijn ogen al genoeg. Ik heb het even opgezocht, maar er is geen enkele menselijke studie die concludeert dat kokosolie puur vergif is.
Mijn advies
Het lijkt me geen enkel probleem om zo nu en dan te genieten van kokosolie, mits de inname maar niet wordt overdreven. Dagelijks een eetlepel zal prima zijn. Soms kom ik mensen tegen die rustig een emmer per week consumeren, dat lijkt me wat veel. We kunnen het beste zo min mogelijk geraffineerde voeding eten. Vetten en oliën zijn in zekere zin ook geraffineerd, dus daarom gaat mijn voorkeur uit naar hele voedingsmiddelen. Dus liever de hele (kokos)noten, zaden of vis enz. Aan de andere kant: vet geeft smaak, bevat vele nutriënten zoals vitamines en kan ervoor zorgen dat vetoplosbare nutriënten beter worden opgenomen. Een beetje vet toevoegen aan je dieet is vanuit dat oogpunt een heel goed idee. Daarbij verzadigt vet ook, waardoor je minder snel weer honger krijgt. Wissel vooral af tussen de verschillende soorten vet zoals olijfolie, kokosolie en boter (of ghee). Ik gebruik kokosolie met name wanneer het de smaak van een gerecht ten goede komt. Vaak kook ik in olijfolie. Volgens recente inzichten is dit veilig om kort te verhitten en is er geen discussie over de gunstige effecten op onze gezondheid. Het draait allemaal om balans…
|
