Het is bizar hoe snel gedrag kan veranderen zodra je een ander verhaal begint te vertellen.

“Ik doe principieel niets aan sport” zei ik altijd. De sportschool was iets waar ik ver vandaan wilde blijven en hardlopen vond ik saai, stom, onnodige zelfkastijding. Het enige waar ik wel af en toe iets aan deed was surfen en snowboarden.

In een winter vloog ik bij het beoefenen van dat laatste iets te enthousiast over een Frans schansje, landde met overgestrekte benen en hoorde op de negende verdieping van een medisch verzamelpand in Amsterdam Zuidoost de woorden “totaal naar de klote” uit de mond van een orthopeed rollen.

Na de operatie, afgelopen december, moest ik opnieuw leren lopen. Eerst met krukken, langzaamaan steeds stabieler op eigen beentjes, en alles onder begeleiding van een uitstekende fysio die me steeds bleef pushen om doorlopend te oefenen en sterker te worden.

Eerst waren dat onbenullige oefeningetjes: been proberen te strekken, been proberen te buigen - dingen waar ik voor de operatie niet eens over hoefde na te denken. Later werden het stapjes, iets grotere stappen en zelfs squats (TROTS jonge toen ik dat voor t eerst deed!).

En toen kwam het moment dat de fysio zei dat ik naar de sportschool moest.

Waar ik nog het meest tegenaan zat te hikken was het kopen van de nodige spullen. Schoenen, broek, een zinnig sportshirt - al die dingen heb je niet echt liggen als je geen enkele sportroutine in je leven hebt ingebouwd. Om de een of andere reden was dat een enorme drempel - om daar geld aan uit te geven en om in zo’n winkel te staan en toe te geven aan een sportspullenverkoper dat ik geen idee heb waar ik het over heb. En eigenlijk wilde ik gewoon niet naar die kuttige sportschool.

Maar toen zei een vriendin: “Je weerstand hoort nog bij de oude Laurens, de Laurens die niet aan sport doet. De sportíeve Laurens geeft gewoon geld uit aan goeie spullen en gaat naar de gym. En maakt er ook niet telkens knullige grapjes over.”

Dat veranderde alles. Het reframen van mijn eigen persoonlijkheid in mijn verhaal zorgde ervoor dat ik mijn eigen weerstand kon herkennen. Dat ik mijn overtuiging over mezelf, die Laurens afschilderde als een principieel onsportieve gast, kon loslaten en vervangen door wat ik wilde.

Het ging niet vanzelf, natuurlijk. Het duurde even voordat ik het woord “sportschool” kon uitspreken zonder het ‘gymlokaal’ te noemen of te roepen dat ik ‘even wat spullen ga optillen’. Maar ondertussen veranderde mijn gedrag rádicaal: drie keer in de week sporten is nu eerder regel dan uitzondering.

Doordat ik mijn revalidatie had gereframed als een project om een sportieve persoon te worden, werd het een stuk logischer en makkelijker om de stappen te zetten die daarbij horen: goeie schoenen kopen, een abonnement nemen bij de gym, 2 keer per week naar de fysio, een serieus trainingsschema volgen etcetera.

Allemaal door een ander verhaal te vertellen.

Dus als ik het heb over dat we andere verhalen moeten vertellen over onze toekomst, dat we de klimaatcrisis te lijf moeten gaan met nieuwe verhalen, heb ik het niet over geleuter voor kinderbedtijd. Ik geloof dat we het radicaal anders moeten gaan doen in de toekomst. Dat we klimaatverandering en dergelijke grote dreigingen alleen het hoofd kunnen bieden als we ons gedrag fundamenteel veranderen.

En echte verandering begint met het vertellen van een nieuw verhaal.

Als we de structurele gedragsverandering willen zien die er nodig is om de Grote Ellende te weerstaan die er op ons af gaat komen, is het nodig om een fundamenteel ander verhaal te gaan vertellen over wie wij zijn als samenleving.

Geen geleuter meer over de homo economicus, die zich berekenend gedraagt, gericht op eigen gewin en succes meet aan de hand van economische groei. Dat is het oude verhaal.

Het nieuwe verhaal gaat over mensen die samenwerken, in balans met elkaar en met de wereld om ze heen. Die bezig zijn betekenis te scheppen door wat ze doen. Die het belangrijker vinden om van waarde te zijn dan om meer te bezitten dan de buurman.

En volgens mij heeft die mens altijd al bestaan. We hebben ‘m alleen bedolven onder een bullshitverhaal met “economie” als toverwoord.

Unsubscribe
Created with MailerLite