Hoi ,

In de afgelopen 20 jaar steeg het aantal hittedoden in Europa met 30 procent. Jaarlijks vallen gemiddeld 176.040 hittedoden; 36% van het mondiale gemiddelde. Daarmee is Europa de snelst opwarmende WHO-regio (bron). De ernst van dit klimaatrisico lijkt ook in Nederland door te dringen. Er is opvallend veel aandacht voor hitte in het nieuws en steeds meer gemeenten en andere organisaties zijn aan de slag met hitteadaptatie.

Daarnaast verbreedt de aandacht zich tot onderwerpen die eerder weinig aandacht kregen. Denk aan de voorbereiding op een hittecrisis, de stijgende energievraag door de toenemende koeltebehoefte in de zomer en de gevolgen van hitte voor werkenden in de warmte.

In deze community update breng ik je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en relevante webinars.

Missen er volgens jou nieuwe ontwikkelingen, onderzoeken of bijeenkomsten over hitteadaptatie? Dan hoor ik dat graag.

Een hele goede nazomer gewenst!

Groeten,

Madeleen

Menukaart Hitte: kijk het webinar terug en sluit aan bij de ‘Menukaart on tour’

De aanpak van hittestress vraagt om maatregelen in de openbare ruimte (gebied), onze woningen (gebouw) en op het gebied van gezondheid. Om gemeenten te helpen om dit op een gestructureerde manier aan te pakken heeft het ministerie van BZK en RVO, in samenwerking met TAUW, &flux en Klimaatverbond Nederland, een Menukaart Hitte opgesteld. Deze is getest in 10 gemeenten. Op 21 maart organiseerden we een webinar over de resultaten. 

Dit jaar gaat de Menukaart Hitte ‘on tour’. Tijdens regiobijeenkomsten door het hele land krijgen gemeenten in een halve dag een interactieve kennismaking met de Menukaart. Geïnteresseerd? Neem dan contact op met hitteadaptatie@klimaatverbond.nl om te vragen naar de mogelijkheden in jouw regio.

Ook staan er negen getrainde hitteadviseurs klaar om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering van de Menukaart Hitte.

Code Rood voor hitte: Veiligheidsregio’s bereiden zich voor

De Nederlandse aanpak voor hitte-extremen gaat nog vaak uit van een scenario dat alles boven de 30^oC heet is. Nadat in 2019 de 40 ^oC werd aangetikt, weten we dat we ons moeten voorbereiden op perioden van extreme hitte. Om een idee te krijgen wat dat kan betekenen, raden we je aan om de animatie Ongekend Heet van Climate Adaptation Services te bekijken.

Om beter te begrijpen wat er moet gebeuren om voorbereid te zijn op zo’n ‘Code Rood-scenario’, organiseerden we begin dit jaar twee werksessies met gemeenten, veiligheidsregio’s en het NIPV. Dit heeft onder andere geleid tot het opstellen van een handreiking voor het organiseren van een Code Rood tabletop-oefening voor gemeenten en veiligheidsregio’s. 

Ook interessant is het leertraject over hittestress van de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. Bekijk hier de online kennisclips.

Hitte in het nieuws

Er is steeds meer aandacht voor hitte in ons dagelijks nieuws. We noemen een paar publicaties die, als je ze hebt gemist, de moeite zijn om na te lezen.

• EenVandaag bracht een serie uit over hitte. Teruglezen kan hier. Liever kijken? Kijk dan hier het item over opwarmende binnensteden of hier het item over de gemeente Kerkrade, die op het gebied van hitte erg actief is.
• De organisatie voor onderzoeksjournalistiek Investico werkte met andere journalistieke platforms aan een onderzoek naar hitte in woningen. Conclusie: in Nederland wonen 2 miljoen ouderen in een woning met risico op oververhitting. Lees hier meer.
• Vakbond FNV vraagt aandacht voor de behoefte aan betere wettelijke kaders voor het beschermen van werknemers bij werken in hitte en de directe zon. Lees hier meer.

Kennisdossier weer up to date

Wil je meer weten over de oorzaken en gevolgen van hitte of de maatregelen die je hiertegen kunt nemen? Kijk dan in ons geactualiseerde kennisdossier op het Kennisportaal Klimaatadaptatie. Onderverdeeld in de drie domeinen gebied, gebouw en gezondheid vind je links naar interessante voorbeelden, onderzoeken, factsheets, tools en handreikingen.

Voor in de agenda: 23 september 

Door de opwarming van het klimaat is de vraag naar koelte in de zomer toegenomen. De warmtetransitie is echter nog steeds vooral gericht op het energiegebruik in de winter. Eind 2026 moeten alle gemeenten in Nederland een warmteprogramma hebben opgesteld. Hoe zorgen we ervoor dat ook de koeltebehoefte hierin wordt meegenomen?

Op 23 september van 15:30 - 17:00 organiseren wij samen met Klimaatverbond Nederland, TAUW Nederland, gemeente Amsterdam en CE Delft een webinar over dit onderwerp. We nemen je mee in het waarom, wat en hoe van koude in de warmtetransitie. Ben jij erbij? 

Community of Practice (CoP) Hitte

De CoP Hitte is een informeel netwerk van 41 gemeenten, twee provincies en een waterschap. Iedere maand houden we een digitale bijeenkomst waarin we elkaar bijpraten over ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van hitteadaptatie. Ook organiseren we werksessies waarin we bepaalde thema’s verder uitwerken. Zo bespraken we in het afgelopen half jaar het gecombineerde risico van hitte, smog en pollen – en maakten we een overzicht van beschikbaar hitte-communicatiematerialen.

Daarnaast organiseren we maandelijks webinars waarin we met externe deskundigen de diepte ingaan op een specifiek hitteonderwerp. Zo hadden we dit jaar een webinar met TNO over hittekracht als nieuwe indicator van de intensiteit van hitte en een webinar over zomereenzaamheid als versterkende factor van kwetsbaarheid voor hitte, in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam en het programma Eén tegen eenzaamheid van het ministerie van VWS. 

Werk jij bij een decentrale overheid aan het thema hitte? 

Samen Klimaatbestendig heeft meerdere nieuwsbrieven met informatie voor specifieke doelgroepen. Zo kunnen we nóg beter inspelen op de behoeften bij woningcorporaties, verzekeraars, GGD’s en vastgoedontwikkelaars. Interesse? Meld je ook aan voor de andere thema’s en sectoren.