door Klaas Driebergen

Deze week zet ik de lezers van Bommeldingen aan het werk! Met een vraag en een peiling. Het gaat allemaal om de naam van de markies.

In mijn vorige ‘Bommelding’ (van twee weken geleden) schreef ik namelijk over de namen van een aantal personages uit de Bommelverhalen. Met name rondom de naam van de markies kreeg ik een aantal interessante reacties, waar ik deze week op door wil gaan. Maar omdat ik er zelf niet helemaal uit kom, kan ik je hulp gebruiken.

De Basse-Cour

Ik schreef dat de volledige achternaam van de markies luidt: De Canteclaer van Barneveldt. Lezer Hans Geusebroek wees me erop dat daar ook nog weleens iets aan wordt toegevoegd: ‘de Basse-Cour’.

Je ziet dat bijvoorbeeld op de Wikipedia-pagina over de markies. Zijn volledige naam, inclusief voornamen, luidt daar: Querulijn Xaverius, Markies de Canteclaer van Barneveldt de Basse-Cour. Van ‘de Basse-Cour’ wordt daar vermeld dat het zelden gebruikt wordt, maar er wordt niet verteld waar dan wél.

Zelf heb ik het alleen kunnen vinden in het verhaal ‘Het platmaken’, waarin de markies zegt dat zijn overgrootvader van moeders kant ‘de dertiende graaf De Basse-Cour’ was.

Het is een leuk gevonden naam: het is Frans voor ‘achtererf’ of ‘kippenhouderij’. Pim Oosterheert schrijft hierover in Fijne Trillingen nummer 22:

"Hij stamt van moederskant van het oud-adellijke geslacht de Basse-Cour, een deftig klinkende, doch platvloerse naam omdat ‘basse-cour’ niet meer is dan de 'neerhof’ van het kasteel, waar het pluimvee vrij rond liep en waar het lagere personeel van de kasteelheer vertoefde."

Maar klopt het wel dat de markies ook de naam van zijn grootvader heeft overgeërfd? Dit wordt door Toonder namelijk niet vermeld in ‘Het platmaken’. Waar dan wel?

Mijn lezersvraag is dus: Wie weet of, en zo ja waar, Marten Toonder zelf de naam ‘De Basse-Cour’ als onderdeel van de achternaam van de markies heeft gebruikt? Ik hoor het graag!

Uitspraak ‘Canteclaer’

Dan stipte Arno van den Hoeven nog even de volgens hem ‘niet heel belangrijke’, maar toch wel buitengewoon interessante vraag aan: hoe spreek je ‘Canteclaer’ eigenlijk uit? Spreek je de ae uit als ‘aa’ zoals in maar, als ‘è’ zoals in ver of als ‘ee’ zoals in meer?

En, vroeg ik mij daarnaast zelf nog af, waar leg je eigenlijk de klemtoon: op Can of op claer?

Het leek me leuk om hierover eens een peiling te houden onder de lezers van Bommeldingen. Daarbij gaat het dus niet om de vraag hoe het hoort, maar om de vraag hoe je het zelf altijd in de praktijk uitspreekt.

Komt ’ie:

Ik ben heel benieuwd! Er zijn dus geen goede of foute antwoorden. Voor alle uitspraken zijn volgens mij wel goede argumenten te vinden, waar ik de volgende keer iets over wil zeggen. Dan zal ik óók onthullen hoe Marten Toonder de naam zélf uitsprak!

*

Preview van het boek Bommeldingen

Het boek Bommeldingen nadert zijn voltooiing! Binnen twee weken gaat het naar de drukker.

Je kunt hier alvast een preview bekijken van het binnenwerk van het boek!

N.B.: de oplage van de hardcover-editie wordt mede bepaald op basis van de voorverkoop. Wil je dus verzekerd zijn van een exemplaar, bestel deze dan snel.