door Klaas Driebergen

Vandaag is Tom Poes jarig. Hij wordt 83.

Ja, echt: op 16 maart 1941 verscheen hij voor het eerst in De Telegraaf.

En dus vandaag een stukje over Tom Poes.

In januari kreeg ik van twee lezeressen van Bommeldingen een e-mail. Los van elkaar, een week na elkaar, stuurden zij me allebei interessante vragen over Tom Poes.

Op 8 januari kreeg ik van Louise Dorissen de vraag: ‘Is Tom Poes eigenlijk wel een poes?’ Ze wees me op het gedrag van echte poezen: ‘die spinnen, knipperen met de ogen tegen het zonlicht, slapen veel en verharen’.

‘Is hij niet eerder een hond dan een poes?’, zo vraagt Louise zich af. Ze heeft het dan niet over zijn uiterlijk, maar over zijn karakter: ‘Tom Poes in de verhalen heeft ondernemerschap, wat totaal vreemd is bij de echte diersoort poes. Bezijdens dan dat het in het echte leven een roofdier is en zo op die manier het initiatief neemt in het jagen.’

Een interessante vraag.

Nu voel ik mij niet geroepen om hier definitief uitsluitsel over te geven. Ik ben geen poezen- of hondenexpert.

Maar het is maar net wat voor beeld je van poezen hebt, en van honden. Persoonlijk vind ik katten wel heel zelfstandige overkomen: ze gaan hun eigen gang, en mogen vaak zelf buitenshuis loslopen. En dat jagersinstinct zit vaak nog diep in ze.

Terwijl een hond altijd aan de lijn moet als hij wordt uitgelaten.

Het hangt er natuurlijk ook vanaf over wat voor hond je het hebt. Er zijn ook ‘schoothondjes’, die weinig ondernemend zijn.

Vergelijk Wolle Waf, de buurman van Tom Poes in zijn allereerste verhalen. Die is vergeleken met de avontuurlijke Tom Poes nogal bang uitgevallen.

Coby Stapel-van der Zalm stuurde mij op 15 januari óók een mail over Tom Poes. Ze had namelijk iets opgemerkt: Tom Poes heeft geen poezenstaart.

Ze schrijft: ‘Wat dan wel? Ik kom niet verder dan een geiten- of hondenstaartje! Dat kan toch niet!! 😊 Te gek.’

Eerlijk gezegd had ik zelf ook nog nooit over de staart van Tom Poes nagedacht. Laten we dus even kijken naar zijn staart. Twee willekeurig gekozen opeenvolgende plaatjes uit ‘De spalt’ waarin Tom Poes ons duidelijk zijn staart toont:

Hij heeft een soort pluimstaart, pluizig en behaard.

De gemiddelde kattenstaart ziet er veel slanker uit, en is ook vrij lang. Kijk bijvoorbeeld naar de volgende foto van een cyperse kat op Wikipedia:

Maar toen ik nog wat verder ging googelen op kattenstaarten, ontdekte ik dat daar veel verschillende soorten en maten van zijn. Zie maar eens het volgende plaatje (bron):

Perzische katten bijvoorbeeld, die überhaupt veel langer haar hebben, hebben vaak ook een veel hariger staart. En neem ook de Angorakat (bron):

Minder zwaar behaard dan een Perzische kat, maar wel met een pluimstaart. Angora’s zijn trouwens ook vaak wit, net als Tom Poes. Zou Tom Poes een angorakat zijn…?

Tom Poes was trouwens in zijn beginjaren ook veel meer behaard, zoals we op de plaatjes hierboven kunnen zien. Het meeste haar is later hij kwijtgeraakt (net als zijn snorharen), maar zijn pluimstaart heeft hij gehouden.

Phiny Dick vertelde in het interview dat Bibeb in 1977 hield (vooral met haar man): ‘We hadden een mooie witte angorapoes, die ik vaak tekende. Marten zei: “Waarom ga je er geen boek over schrijven?”’ Zo is Miezelientje ontstaan. Hier rechts, samen met prinses Rosmarijn:

De vroege Tom Poes leek wel een broertje van Miezelientje.

En dus was Tom Poes, denk ik, in de ogen van Toonder toch écht een poes…